W dniu 17 lutego 1941 roku Gestapo aresztowało w Niepokalanowie o. Maksymiliana Marię Kolbego. Został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu na Pawiaku. Stamtąd trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz.
Po raz pierwszy o. Kolbe aresztowano już w 1939 roku, kiedy Niemcy zawiesili działalność klasztoru w Niepokalanowie. Wraz z braćmi franciszkanami został wywieziony przez obóz w Amtlitz (pol. Gębice), a następnie do Schildberg (pol. Ostrzeszów), gdzie przebywał od 11 listopada do 8 grudnia 1939 roku. Niemcy zwolnili o. Kolbe, który wrócił do Niepokalanowa. Zaczął organizować życie dla Polaków i Żydów przesiedlonych z terenów przedwojennego woj. poznańskiego, które wcielono do III Rzeszy.
Powtórnie aresztowany 17 lutego 1941 roku, m.in. pod fałszywymi zarzutami prowadzenia nielegalnego seminarium duchownego i wypowiedzi o charakterze antyniemieckim, został osadzony w więzieniu na Pawiaku. Stamtąd trafił w dniu 28 maja 1941 roku do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Otrzymał numer 16670. Przydzielony został do komanda pracującego przy wyrębie drzew („Babice”). Po kryjomu pełnił wobec współwięźniów posługę kapłańską- sprawował msze święte, udzielał rozgrzeszenia w sakramencie pokuty i głosił kazania.
Podczas apelu w dniu 29 lipca 1941 roku kierownik obozu i z-ca komendata Auschwitz Rudolfa Höβa, Karl Fritzsch, skazał na śmierć głodową 10 więźniów w związku z ucieczką jednej osoby z bloku 14A. Za współwięźnia, Franciszka Gajowniczka, zgłosił się na ochotnika o. Kolbe. Przebywając w piwnicy bloku śmierci (nr 11) dodawał otuchy współwięźniom, udzielając sakramentów. Został dobity zastrzykiem z fenolu 14 sierpnia 1941 roku o godz. 12.50.
https://muzeum1939.pl