Kiedyś może wielki muzyk wstanie,
nieme rzędy weźmie na klawisze,
wielki pieśniarz polski krwią i łzami
balladę straszliwą napisze.
Kiedyś piasek ten pod sosenkami
– przyjdą ludzie, Bożą, wolną ciszą
wziąć na chusty … Dzieci dzwoneczkami,
światłem, kwieciem, srebrem zakołyszą.
Procesjami piasek będą nieśli
do Pekinu, Moskwy i Madrytu.
I powstaną nowe całkiem pieśni,
całe w oczach i skrzydłach u szczytu
I powstaną niesłyszane wieści,
dziwne serca, ciała pełne blasku…
I Prawdę znowu ucieleśni Duch
Żywym Słowem – z katyńskiego piasku.
Kazimiera Iłłakowiczówna „Kolęda katyńska”
81 lat temu sowieccy zbrodniarze zamordowali w Charkowie, Katyniu, Smoleńsku i Twerze prawie 22 tysiące polskich jeńców. Od kilkunastu lat w szczególny sposób wspominamy zabitych przez NKWD.
W 2007 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej – oficerów Wojska Polskiego, żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariuszy Policji Państwowej i Straży Więziennej, urzędników i wszystkich innych przedstawicieli polskiej inteligencji, zamordowanych przez reżim sowiecki i pogrzebanych na cmentarzach w Bykowni, Charkowie, Katyniu i Miednoje.
Na Ziemi Wieruszowskiej jest wiele miejsc, w których zostały upamiętnione ofiary zbrodni katyńskiej. Jednym z bardziej znanych jest krzyż na cmentarzu w Wieruszowie. Tam odsłonięto tablicę z nazwiskami zabitych Polaków – jeńców wojennych.
Pamiątkowe tablice zostały opublikowane i opisane w książce „MIEJSCA PAMIĘCI POWIATU WIERUSZOWSKIEGO 1939 – 1945” na następujących stronach: 8, 11, 22, 32, 33, 44, 49, 55, 59, 62, 71, 72, 73, 74, 75, 80, 91, 103.
Uzupełnieniem do w/w opracowania są Dęby Pamięci posadzone na terenie powiatu wieruszowskiego w Krajance, Lututowie, Ochędzynie, Pichlicach, Sokolnikach i Walichnowach upamiętniające synów tej ziemi:
- kapitana JÓZEFA OKWIECIŃSKIEGO
- aspiranta Policji Państwowej JÓZEFA REMBECKIEGO
- ojca JÓZEFA JOŃCA
- kapitana HENRYKA MARCZAKA
- podporucznika rezerwy piechoty Kazimierza Lewińskiego
- podpułkownika Pawła Łuczaka
Kamienie pamięci przed kościołem parafialnym w Lututowie
Publikacją o powyższej tematyce jest opracowanie dotyczące województwa łódzkiego pt. „Jeńcy wojenni z Łódzkiego – ofiary Zbrodni Katyńskiej”:
Jeńcy wojenni z Łódzkiego – ofiary Zbrodni Katyńskiej, red. Joanna Żelazko i Piotr Zawilski, Łódź 2011, 200+16 s. (Biblioteka Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, tom XXI)
Nakład wyczerpany
Książka stanowi pokłosie konferencji, która odbyła się 15 kwietnia 2010 r. w Łodzi, w ramach obchodów 70. rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Wpisuje się ona w nurt publikacji przybliżających zagadnienia z zakresu historii regionalnej. Na tle informacji ogólnych o organizacji sowieckiego aparatu obozowego oraz ideologii i zasad, w oparciu o które działał, a także opisu walki z zakłamywaniem prawdy o Zbrodni Katyńskiej, przedstawione zostały losy osób związanych z Łodzią i województwem łódzkim (w jego granicach sprzed 1939 r.), które straciły życie na skutek decyzji członków Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r.
SPIS TREŚCI
Wstęp
Albin Głowacki
Przed i po Zbrodni Katyńskiej
Joanna Żelazko
Dzieje sprawy katyńskiej na przestrzeni siedemdziesięciu lat historii
Konrad A. Czernielewski
Zbrodnie popełnione przez NKWD na oficerach garnizonu łódzkiego Wojska Polskiego w 1940 r.
Piotr Zawilski
Policjanci Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej w Łodziw mogiłach katyńskich
Krystian Bedyński
Wiięziennicy województwa łódzkiego ofiarami Zbrodni Katyńskiej
Marian Głosek
Cmentarze polskich oficerów na Wschodzie. Stan i potrzeby badań
Mieczysław Góra
Historia badań sondażowo-ekshumacyjnychw Charkowie (1991–1996)
Tomasz Walkiewicz
Źródła do biogramów ofiar Zbrodni Katyńskiej z terenu województwałódzkiego w zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi
Ryszard Iwanicki, Henryk Siemiński
Zbrodnia Katyńska w działalności badawczej i popularyzatorskiej Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi
Janusz Lange
Działalność Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” w Łodzi 1989–2010
Kazimiera Lange
Moja pielgrzymka na nekropolie katyńskie trwa
Jarosław Olbrychowski
Geneza „Rodziny Policyjnej 1939 r.”
Wykaz skrótów
Indeks osób
Rafał Dąbik/Jan Juszczak/opracowania Oddziału PTTK ZIEMIA WIERUSZOWSKA