Międzynarodowa, interdyscyplinarna konferencja naukowa „Jan Paweł II: czytać historię, tworzyć historię” odbyła się w dniach 26-27 marca na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Grono wybitnych prelegentów analizowało rolę Papieża Polaka w kształtowaniu dziejów współczesnych, jego refleksję nad historią i pamięcią oraz działania na rzecz upadku komunizmu w Europie Środkowej i pokoju na świecie.
W czasie dwudniowej konferencji w ramach kilku paneli głos zabrali znamienici historycy, filozofowie, teologowie a także przedstawiciele świata polityki, mediów i sztuki.
Jan Paweł II podczas prezentacji Katechizmu Kościoła Katolickiego w 1992 roku
Jan Paweł II stworzył polityczny klimat
„W XX w. Watykan bardzo ostro potępił komunizm. Mało kto wierzył, że „Solidarność” ma szanse polityczne. Polski papież idealnie pogodził polskiego ducha wolności z polityką. Jan Paweł II stworzył polityczny klimat, który sprawił, że koncepcja „Solidarności” była możliwa” – mówił brytyjsko-polski historyk prof. Norman Davies podkreślając talenty komunikacyjne Ojca Świętego i stawiając go za wzór współczesnej młodzieży jako autorytet nie tylko kościelny, ale i światowy.
Miał wizję, której nie mieli politycy
„Papież był wizjonerem, miał wizję, której nie mieli politycy” – zwróciła uwagę prof. Hanna Suchocka. – „Był katalizatorem i jednocześnie twórcą przemian, które nastąpiły w świecie” – mówiła była premier i ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej zaznaczając, że wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 r. był „katalizatorem dla czegoś nowego, z jednej strony było to zaskoczenie, a z drugiej rodziła się nadzieja”.
Wierzył, że młodzież decyduje o losach swojego narodu
Abp Światosław Szewczuk w swoim wystąpieniu nazwał Jana Pawła II „papieżem wolności”. „O wolności mówił jako o darze Bożym, ale i o wyzwaniu. Pamiętam jego przemówienie do młodzieży ukraińskiej. Powiedział, że wolność może być trudniejsza niż niewola. Powiedział wtedy: nie bójcie się być wolnym narodem! Ukraina będzie taka, jaką wy zbudujecie” – mówił zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego podkreślając, że „fenomen Jana Pawła II jest rzeczywistością i przyszłością ukraińskiego narodu”.
Abp Szewczuk zwrócił też uwagę na wielką i odwzajemnianą miłość Ojca Świętego do młodych. „Wierzył, że młodzież decyduje o losach swojego narodu, swojego państwa i losach świata. Był duszpasterzem młodzieży i takim pozostał” – mówił arcybiskup większy kijowsko-halicki. „Niech on dla was nie pozostanie chłodnym pomnikiem. Odkryjcie postać Jana Pawła II, przeczytajcie jego dzieła. Odnajdziecie drogę do waszego autentycznego szczęścia!” – zachęcał dodając, że dziś papież powtórzyłby młodym słowa: „nie bójcie się otworzyć drzwi dla Chrystusa i nie bójcie się przejść progu nadziei”.
Ojciec „Solidarności”
O kluczowej roli Jana Pawła II dla powstania NSZZ „Solidarność” mówił były prezydent Lech Wałęsa. „Wyrwać się od komunizmu, wyrwać się od sowietów – to było nasze zadanie. (…) Komunizm nie pozwalał nam się scalić. Walczył z nami. Gdy rok po wyborze przyjechał do nas papież, zobaczyliśmy, jak jest nas dużo. To on zorganizował nas do modlitwy. Nie do rewolucji. Przestaliśmy się bać” – mówił laureat Pokojowej Nagrody Nobla.
Zatroskanie o autentyczną wolność
Biograf Jana Pawła II George Weigel zwrócił uwagę, że Papież Polak wielkie zagrożenie dla ludzkiej wolności widział w utylitaryzmie, który także dziś jest w natarciu a prowadzi do dyktatury relatywizmu. „Następuje erozja naszych kultur, naszych społeczeństw, naszej polityki i to od nas, uczniów Jana Pawła II, będzie zależało, czy podarujemy Zachodowi nowe narodziny wolności właściwie pojętej – wolności czułej na prawdę, porządek, na dobroć i solidarność” – mówił George Weigel.
Konferencja odbyła się w rocznicę nadania w 2001 roku doktoratu honoris causa Janowi Pawłowi II przez Uniwersytet im. A. Mickiewicza. Organizatorem konferencji był Wydział Historii UAM, a partnerami m.in. Poznańskie Centrum Dziedzictwa oraz Muzeum Archeologiczne ze swym oddziałem „Genius Loci”.
Przemysław Radzyński/Vatican news